Biuletyn Stowarzyszenia Dzieci Powstania 1944. Nr 53, sierpień 2019

O Stowarzyszeniu Dzieci Powstania 1944

KONTAKT: 04-083 Warszawa, ul. Igańska 26 m. 38 sdpw44@gmail.com
Nr konta SDPW1944 w Banku Gospodarki Żywnościowej (BGŻ): 10 2030 0045 1110 0000 0395 9950

MISJA STOWARZYSZENIA

Rodzice nasi walczyli i ginęli w PW 44’ za wolną i szczęśliwą Polskę.

Rolą naszą, Dzieci ’44 jest nie tylko pamiętać o horrorze warszawskiej Hiroszimy, ale przypominać, co z tego wynika dla współczesności. Doświadczyliśmy życia w niepokoju, życia na przetrwanie oraz życia w niezdrowiu. Aczkolwiek wielu z nas wyszło z tej gehenny zahartowanymi i osiągnęło wysokie cele swego życia, ale …to raczej mniejszość z nas? I dlatego mamy prawo pytać, mamy prawo szukać odpowiedzi, mamy prawo zastanawiać się czy ofiara nie była daremną, czy cena nie była za wysoką.

A także mamy prawo oceniać czy Rodziców ofiara nie poszła na marne z punktu widzenia tego, jak następne pokolenia realizują polską rację stanu, którą jest bezpieczeństwo w oparciu o dobre stosunki z sąsiadami i mocne sojusze a także oceniać jak realizowana jest strategia wolności i zachodniej demokracji, w tym i sprawiedliwości.

Skład Zarządu i Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia

Zarząd:

Przewodniczący Andrzej Olas

Wice Przewodniczący Wojciech Łukasik

Skarbnik Ewa Chrzanowska

Sekretarz Maria Nielepkiewicz

Członek Zarządu Tadeusz Świątek

Członek Zarządu Wiesław Winkler

Komisja Rewizyjna:

Jacek Kijkowski

Anna Zawadzka

Władysław Mastalerz

CZŁONKOWIE HONOROWI:

Profesor Andrzej Targowski - honorowy prezes Stowarzyszenia

P. Joanna Woszczyńska - członek honorowy

P. Jerzy Mirecki - członek honorowy

* * *

Obchodziliśmy rocznicę Powstania. 

1 sierpnia 2019 stanęliśmy pod proporcem Stowarzyszenia na uroczystości upamiętniającej siedemdziesiątą piątą rocznicę Powstania. 

 

Uroczystości w mokotowskim parku Dreszera    

Delegacja Stowarzyszenia składa wieniec. 

* * * 

Walne Zebranie Stowarzyszenia

Tego samego dnia 1.08.2019 odbyło się Walne Zebranie Stowarzyszenia. Oto sprawozdanie Zarządu Stowarzyszenia.

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI STOWARZYSZENIA DZIECI POWSTANIA 1944 ZA OKRES 1.01.2018 – 31.12.2018

1.1. Stowarzyszenie nosi nazwę „Stowarzyszenie Dzieci Powstania 1944".

Stowarzyszenie zostało powołane na zebraniu założycielskim w 2014 roku w Warszawie.

Siedzibą Stowarzyszenie jest m. st. Warszawa, ul. Igańska 26 m.38, 04-083 Warszawa, e -mail : sdpw44@gmail.com

W stosunkach gospodarczych Stowarzyszenie wyróżnia numer identyfikacyjny nadany przez: Urząd Skarbowy Warszawa Praga NIP 1132882635.

Organem prowadzącym rejestr Stowarzyszeń jest Krajowy Rejestr Sądowy, który dokonał wpisu w rejestrze w dniu 29.10.2014 r, pod numerem 0000528581.

1.2. Informacje o posiadanych jednostkach organizacyjnych (zarówno sporządzających samodzielnie sprawozdanie finansowe, jak też niesporządzających takich sprawozdań} 

 Stowarzyszenie nie posiada podległych jednostek organizacyjnych.  

1.3. Cele statutowe i sposób realizacji: 

Celami Stowarzyszenia są: 

Pogłębianie i upowszechnianie wiedzy o zbrodniach hitlerowskich i sowieckich popełnianych w czasie II Wojny Światowej, w szczególności wobec dzieci i młodzieży w czasie Powstania Warszawskiego 1944 r. a także zbieranie dowodów tych zbrodni, upowszechnianie wiedzy w jaki sposób powstanie zdeterminowało dalsze losy dzieci Powstania Warszawskiego 1944, ich rodzin oraz pozostałych mieszkańców Warszawy,

Wspieranie badań nad genezą, decyzjami, rozkazami oraz konsekwencjami militarnymi i społecznymi Powstania (powstań). Badanie odpowiedzialności decydentów, ukazywanie bohaterstwa żołnierzy Powstania, gromadzenie świadectw ofiar poniesionych przez dzieci Powstania Warszawskiego 1944 i ich rodziny w trakcie powstania,

Edukowanie nowych generacji o powstaniach polskich, rozwijanie cyfrowego Muzeum Dzieci Powstania, pomoc psychoterapeutyczna i pomoc w uzyskiwaniu opieki medycznej dla członków Stowarzyszenia, inicjowanie i aktywizacja starań o uzyskanie przez członków Stowarzyszenia świadczeń, wynikających z obowiązującego w RP ustawodawstwa oraz odszkodowań za straty moralne i materialne poniesione w latach II Wojny Światowej i w PRL w wyniku prześladowań.

1.4. Honorowy Przewodniczący Stowarzyszenia

Profesor Andrzej Targowski

1.5. Członkowie Honorowi

Joanna Woszczyńska

Jerzy Mirecki

1.6. Dane dotyczące członków zarządu (imię, nazwisko oraz funkcja)

Andrzej Olas – przewodniczący

Wojciech Łukasik – wiceprzewodniczący

Ewa Chrzanowska – skarbnik

Maria Nielepkiewicz – sekretarz

Tadeusz Świątek – członek Zarządu

Wiesław Winkler – członek Zarządu

1.7. Dane dotyczące Komisji Rewizyjnej

Jacek Kijkowski

Anna Zawadzka

Władysław Mastalerz

1.8. Wskazanie okresu trwania działalności organizacji. 

Czas nieokreślony.  

1.9. Wskazanie okresu objętego sprawozdaniem finansowym. 

Od 1.01.2018 r. do 31.12.2018 r.  

1.10. Roczne sprawozdanie sporządzono przy założeniu kontynuowania działalności przez Stowarzyszenie przez co najmniej 12 miesięcy i dłużej. Nie występują okoliczności, które wskazywałyby na istnienie poważnych zagrożeń dla kontynuowania działalności Stowarzyszenia.  

1.11. Przyjęte zasady rachunkowości, w tym metody wyceny aktywów i pasywów. 

Rachunkowość Stowarzyszenia prowadzona jest zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek nie będących spółkami handlowymi, nie prowadzących działalności gospodarczej (Dz..U. Nr 137, poz. 1539; zm. Dz .U. z 2003r. Nr 11, poz. 117)

Rachunkowość Stowarzyszenia prowadzona jest z uwzględnieniem uproszczonych zasad przewidzianych dla jednostek mikro wprowadzonych Ustawą z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości tj. z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 ustawy o rachunkowości.

Przyjęte zasady rachunkowości stosuje się w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych i jednakowej wyceny aktywów i pasywów. Sprawozdanie finansowe sporządza się tak, aby za kolejne lata informacje w nich zawarte były porównywalne. Stowarzyszenie nie posiada wartości niematerialnych i prawnych. Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej.

1.12. W kasie Stowarzyszenia na dzień 31.12.2018 znajdowało się 5954,01 PLN.

2.1. W podpunktach paragrafu 2 omawiamy działalność Stowarzyszenia w ramach jego misji.

2.2. Biuletyn Stowarzyszenia ukazuje się w formie cyfrowej od maja roku 2015. Dotąd ukazało się 52 numerów. Jest bogato ilustrowany. Wysyłany jest do około 230 adresów internetowych (w tym około 40 zagranicznych), z niewielkimi wyjątkami są to adresy osób prywatnych, zainteresowanych działalnością Stowarzyszenia. Biuletyn zawiera bieżącą informację o związanych z historią Powstania wydarzeniach kulturalnych a także linki do stron internetowych o tematyce Powstania. W każdym numerze zamieszczamy felieton Honorowego Prezesa Stowarzyszenia profesora Andrzeja Targowskiego jak i apel o współpracę ze Stowarzyszeniem. Ważnym składnikiem Biuletynu są wspomnienia dzieci powstania. Do tej pory ukazało się już 51 odcinków wspomnień oraz trzyodcinkowe opracowanie p. Jerzego Mireckiego o Cichociemnych.

2.3. Organizacja sesji naukowej. Sesja planowana na październik 2018 nie odbyła się. Zwróciliśmy się do Muzeum Powstania Warszawskiego, Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Dulag w Pruszkowie oraz szeregu instytucji naukowych o udział w organizacji i przebiegu sesji. Prosiliśmy Muzeum Powstania o salę, o logistykę, dostęp do listy cywili. Niestety sposób w jaki Muzeum rozumie swoją misję wyklucza zainteresowanie naszą działalnością.

Dużą pomoc okazało nam Muzeum Dulag 141 – Muzeum obozu przejściowego w Pruszkowie. Dzięki pomocy Muzeum nawiązaliśmy kontakt z szeregiem dzieci powstania.

2.4. Współpracujemy ze Stowarzyszeniem Dzieci Wojny. Szczególnie istotny jest fakt, że Stowarzyszenie Dzieci Wojny zrzesza około pięć tysięcy członków.

2.5. Urząd do Spraw Kombatantów. Kontaktowaliśmy się z Urzędem do Spraw Kombatantów postulując, aby dzieci powstania, które przeszły przez pruszkowski Dulag uzyskały uprawnienia rentowe kombatantów. Okazało się, że Dulag w Pruszkowie nie jest na zatwierdzonej przez ustawodawcę liście obozów, przebywanie w których daje uprawnienia rentowe. Przygotowujemy list naszego Stowarzyszenia do Parlamentarnego Zespołu Koordynacyjnego Związków i Stowarzyszeń Dzieci Wojny z prośbą o interwencję ustawodawczą.

2.6. Współpracujemy z teatrem LUZ, propagując spektakl Dzieci Powstania. Serdeczne podziękowania p. Joannie Woszczyńskiej i całemu zespołowi teatru LUZ.

 2.7. Corocznie, od roku 2015 uczestniczymy 1 sierpnia w uroczystościach rocznicy Powstania w parku Dreszera na warszawskim Mokotowie. Wystawiamy poczet sztandarowy i pod pomnikiem powstańczym składamy wieniec/wiązankę kwiatów.

Warszawa, 1.08.2019

Zarząd Stowarzyszenia Dzieci Powstania 1944

 1.   Zagajenie

2.     Wybór prowadzącego, wybór sekretarza, przyjęcie przez głosowanie.

3. Odczytanie porządku zebrania, przyjęcie sposobu głosowania (głosowanie jawne wg. statutu, bez powoływania Komisji Skrutacyjnej lub tajne), przyjęcie porządku.

4.      Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej.

5.      Uchwała co do zatwierdzenia sprawozdania Komisji Rewizyjnej.

6.      Sprawozdanie Zarządu.

7.      Uchwała co do zatwierdzenia sprawozdania Zarządu.

8.  Wolne wnioski i zakończenie zebrania.

* * *

Sympozja, wystawy, spotkania: Co się dzieje w Muzeum Powstania Warszawskiego, w Warszawie, w Polsce i na świecie.

Baza Ofiar Cywilnych. Muzeum Powstania Warszawskiego prowadzi bazę ofiar cywilnych, link tutaj. Pomóż uzupełnić listę.

Co dzieje się w Stowarzyszeniu:

Współpracujemy z teatrem tańca LUZ.

LUZ jest jednym z najbardziej utytułowanych i renomowanych zespołów tanecznych w Polsce i na świecie. Tancerze LUZ, to wielokrotni mistrzowie świata i Europy  oraz zdobywcy kilkuset tytułów mistrzów i wicemistrzów Polski. Jako ambasadorzy polskiej kultury od lat reprezentują nasz kraj i Siedlce nie tylko na prestiżowych festiwalach i zawodach tanecznych, ale również podczas ważnych uroczystości związanych z kulturą i Polską.  Podbili serca publiczności na 3 kontynentach, występując w takich krajach jak: Rosja, Kanada, USA (Nowy Jork, Broadway), Słowenia, Niemcy (m.in. w Monachium na Festiwalu Kultury Polsko-Niemieckiej), Austria, Słowacja, Włochy, Ukraina (Równe, Dni Kultury Polskiej), Czechy, Norwegia, Francja (Paryż, Instytut Polski), Węgry, Gibraltar, czterokrotnie w Japonii (m.in. Dni Kultury w Hamammatsu).

tel: 0048 602598493
www.luz.siedlce.pl

Współpracujemy z Muzeum Dulag 121.

Wzbogaca się baza naszych wspomnień. Dziś zamieszczamy comiesięczny felieton honorowego prezesa Stowarzyszenia, profesora Andrzeja Targowskiego, oraz wspomnienia pp. Janusza Feinera i Andrzeja Komorowskiego.

Mamy stronę internetową na Facebooku. Szukaj pod @DzieciPowstaniaWarszawskiego.

Wspomnieliśmy o bazie wspomnień. Napłynęło do nas sporo wspomnień w formie maszynopisu lub rękopisu. Potrzebujemy pomocy w przeniesieniu tych wspomnień na format cyfrowy (word), tak aby zamieścić je w Biuletynie. Prosimy o zgłoszenie się na nasz adres mejlowy (powyżej) ochotników do tej pracy.

Widziane z krzesła Honorowego Prezesa profesora Andrzeja Targowskiego, Nr 48

75 rocznica PW 44’

W tym 2019 r. przypada ostatnia „okrągła” rocznica jaką my „dzieci” PW obchodzimy. To nasz sukces, że pomimo tak dramatycznego dzieciństwa i trudnego życia jako sieroty lub półsieroty w PRL, gdzie w okresie stalinowskim mordowano AK-owców lub ich wywożono albo mocno szykowano—dożywamy 80-tych i więcej lat. Niestety następnej „okrągłej” rocznicy „setki - 100”. Większość z nas nie dożyje. Śmierć jeszcze nie jest opcją w medycynie. Co wynika z naszego życia i co wynika z owych okrągłych rocznic?

Nasze przeżycie PW 44’ jest dowodem jak potwornym kataklizmem było owe powstanie. Z racji wieku nie byliśmy powstańcami, ale byli nimi nasi rodzice, rodzina, albo znajomi czy sąsiedzi. Póki żyli (wciąż żyje kilkunastu Bohaterów) powstańcy, o ich tragedii najwięcej mówiono i pisano. Obecnie zaczyna mówić się o tragedii cywilów, czyli m.in. naszej. Wszakże stosunek strat cywilów do powstańców jest jak 180,000 do 18,000, czyli straty cywilów były 10-krotnie większe od strat powstańców.  Trzeba także wliczyć stratę 3,500 „kościuszkowców”, którzy zginęli na Czerniakowie. Jednakże ich straty nie były planowane przez dowództwo PW. Poza pomnikiem są oni zupełnie zapomniani, a byli to młodzi Polacy, którzy wygłodniali z lagrów przeżyli szereg ciężkich bitew z pod Lenino włącznie, by bez żadnej praktyki walk w mieście zginąć niepotrzebnie w polskiej stolicy.

Film z 2014 r. Warsaw 44’ w reżyserii Jana Komasa, wreszcie (po innych filmach) dobrze oddaje atmosferę polityczno-społeczną jaka miała miejsce wtedy w Warszawie, gdzie ofiar więcej było aniżeli w Hiroszimie i Nagasaki rok później w 1945. Natomiast niemiecki bandytyzm był do nieopisania. Aczkolwiek uczciwy reżyser pokazał i u nich rzadkie odruchy humanizmu. Jakby dla tzw. równowagi. Dlaczego dopiero teraz można pisać prawdę of powstaniu?

Jak obchodzono poprzednią „okrągłą” 25 rocznicę PW w 1969 r.? Niestety na kilka dni przed rocznicą obchodzono w dniu 22 lipca 25 rocznicę utworzenia rządu PKWN, czyli PRL.  Z tej okazji zjechali się do Warszawy Breżniew, Kosygin, Podgorny i inni szefowie z KDL-i. Stałem przypadkowo na Placu Unii Lubelskiej róg ul. Bagateli jak w drodze do Belwederu jechał otwartym autem Leonid Breżniew. Po drodze, jak zwykle lekko podpity, odebrał kierownicę szoferowi i sam prowadził limuzynę. Szybko jednak odebrano mu kierowanie autem w obawie przed wypadkiem. Przez wiele dni prasa „delektowała się” ową wizytę a nie zbliżającą się naszą rocznicą. Aczkolwiek 31 lipca odbyła się uroczysta akademia w Sali Kongresowej w Pałacu Kultury i Nauki. Przemówienie wygłosił sekretarz KC Zenon Kliszko, który w PW był na Żoliborzu i identyfikował się z powstańcami. Przed akademią przedstawiciele organizacji społeczno-politycznych i środowisk powstańczych złożyli wieńce pod Pomnikiem "Nike" oraz na cmentarzach Powązki i Wola. Żołnierze WP pełnili warty honorowe. l sierpnia przebieg uroczystości na Cmentarzu Wojskowym Powązki był niezwykle uroczysty. 16 września przy płytach desantu „kościuszkowców” na Czerniakowie i Żoliborzu odbyły się uroczystości złożenia wieńców przez Wojsko Polskie i środowiska powstańcze. Ukazało się poprawione, nowe wydanie książki Adama Bortkiewicza "Powstanie Warszawskie 1944". Ponadto "Miałem 14 lat" Jerzego Filipowicza, "Tropami Powstańczej przesyłki" Jerzego Kasprzaka, "W szeregach Baszty" Jerzego Kubalskiego i "Przed Godziną "W"" Barbary Nawrockiej. Nie wydano zgody na wznowienie książek "Przemarsz przez piekło", "Pamiętniki żołnierzy baonu "Zośka", i albumu "Dni Powstania". Był poprawa w obchodach rocznicowych PW, ale tylko na tzw. pokaz.

Jak obchodzono poprzednią „okrągłą” 50 rocznica PW w 1994 r? Uroczystości rocznicowe miały wyjątkowo uroczysty charakter. Były wydarzeniem niezwykłym, przeżywanym głęboko przez wszystkich Polaków w III RP. Na czele Komitetu Honorowego obchodów stał prezydent RP Lech Wałęsa. Na jego zaproszenie przybyli do Warszawy prezydent Republiki Federalnej Niemiec Roman Herzog, wiceprezydent Stanów Zjednoczonych AP Albert Gore, premier Wielkiej Brytanii John Major oraz specjalni wysłannicy rządów Republiki Francuskiej, Kanady, RPA, Australii, Nowej Zelandii i Rosji.  30 lipca w Katedrze Polowej WP została odprawiona msza w intencji generała dywizji Tadeusza Bora-Komorowskiego. Po mszy prochy generała zostały przewiezione na Cmentarz Wojskowy Powązki, gdzie odbyły się uroczystości żałobne. Wieczorem odbył się uroczysty koncert dla powstańców na dziedzińcu Zamku Królewskiego. Po uroczystości na Placu Krasińskich nastąpiło wmurowanie kamienia węgielnego pod Muzeum Powstania Warszawskiego przy ul. Bielańskiej, w ruinach powstańczej reduty Banku Polskiego. Burmistrz Dzielnicy Centrum Jan Rutkiewicz przekazał do Banku kwotę 80 miliardów starych złotych (ok. 3 mln dol.) na budowę Muzeum. Na uroczystości przybyła do Warszawy delegacja lotników polskich, brytyjskich i południowo afrykańskich, którzy nieśli pomoc powstańczej Warszawie.  Na Mokotowie i na Żoliborzu odbyły się uroczystości dzielnicowe organizowane przez władze dzielnic i prężne stowarzyszenia powstańcze Stowarzyszenie Żołnierzy Pułku Armii Krajowej "Baszta" i Stowarzyszenie Żołnierzy Armii Krajowej Zgrupowania "Żywiciel". Odbyły się liczne sesje naukowe i sympozja o tematyce powstańczej. Ukazało się ok. 40 pozycji książkowych i albumowych. Na rocznicę przybyli licznie powstańcy, mieszkający w Anglii, Kanadzie, USA i Australii. Dla wielu z nich była to ostatnia podróż do Ojczyzny. Powstanie stało się omal centralnym punktem polskiej historii.

Niestety w ostatnich latach 21 w., prym w tej historii władze przyznały tzw. „Żołnierzom Wyklętym”. Co spotyka się ze zdziwieniem wielu szczerych patriotów. Nadal dogorywający powstańcy mają minimalną albo nawet żadną pomoc ze strony władz.

Co wynika z lekcji PW 44” dla współczesnych? Wynika coś bardzo dobrego. Mianowicie tzw. „okrągły stół” doprowadził do pokojowego przekazania totalitarnej władzy demokratycznej opozycji z SOLIDARNOŚCI w dniach 6 lutego-5 kwietnia 1989 r. Czyli w 45 lat po PW 44”.  Czego rezultatem był bezkrwawy upadek Imperium Sowieckiego w 1991, w 47 lat po n/powstaniu.  Dziś ci co się spóźnili „na barykady” w 1989 r. mają za złe ówczesnym mądrym liderom (idącym na kompromis z przeciwnikami), że przejęli władzę bez rozlewu krwi, bez „walki.” Zrobili tak ponieważ mądrze zrozumieli tzw. lekcję z PW 44”. I to jest świetny sukces n/PW 44’. Na zdrowie!

                                                                                    Andrzej Targowski z Los Angeles

                                                   

DANE O POWSTANIU

  

* * * 

           Jak nas oceniają, czyli kilka słów o tolerancji

Tadeusz Wł. Świątek

            Pamiętników spisanych przez "dzieci powstania 1944" systematycznie przybywa, są bardzo ciekawe, ukazują autentyzm sytuacji w jakiej przyszło żyć tym, którzy bądź przyszli na świat w trakcie trwania Powstania Warszawskiego, bądź zastało ich ono na świecie, gdy mieli od kilku do kilkunastu już lat. Nie byli powstańcami, przebywali z ludnością cywilną nie zaangażowaną bezpośrednio w walki. Chronili się przede wszystkim w piwnicach, które były wtedy pozornym azylem bezpieczeństwa, praktycznie dla wszystkich mieszkańców stolicy. Stawali się niemymi  świadkami tego wszystkiego co się wokół nich działo. Nie zawsze wiedzieli, kto i z kim toczy nierówny bój, czasem mieli okazję zobaczenia powstańców, którzy nagle pojawiali się w ich piwnicy, żeby przejść dalej, niezauważeni, bo piwnice w mieście tworzyły jakby jedną całość połączone ze sobą poprzebijanymi dziurami w ścianach. Miało to ułatwiać komunikację, ale i ewentualna ucieczkę – zarówno powstańcom jak i cywilom.

            Strach przed nieprzewidywalnym – nieznanym niebezpieczeństwem - udzielał się jednakowo wszystkim. Trudno go było opanować, gdy się słyszało wycie syreny, narastający warkot motorów nadlatujących samolotów niemieckich, czy zgrzyt gąsienic zbliżających się czołgów, albo wzmagające się kanonady strzałów. Wszystko, co żyło kurczyło się w przerażeniu, oczekując na wyciszenie tych sygnałów toczących się walk. Nawet pieski, pupile lokatorów chroniących się po piwnicach, milkły w swym skowycie i chowały się w zakamarkach piwnicznych lochów. Podobnie reagowały niemowlęta nie mogące uciec, bo nie chodziły, ale płacz zamierał w ich maleńkich krtaniach w oczekiwaniu na ciszę, która czasem następowała po godzinach nerwowych oczekiwań. Szczęśliwe mogły być te dzieci, które nie doznały ran od pocisków oraz  odprysków murów, wszystkie jednakowo miały zakodowany strach, który towarzyszył im jeszcze długo po Powstaniu Warszawskim.

 

            Dzisiaj już wiemy, że dzieci zarówno te narodzone i nienarodzone, przyjmowały jak kalkę obawy rodziców, to się po prostu im udzielało. A z tych drobnych epizodów składa się przecież życie. Strach w niebezpiecznych momentach nie „wyparowywał” wraz z ich ustaniem, ale systematycznie się odkładał, jednakowo w organizmach dorosłych jak i dzieci. Na kanwie tych przeżyć powstawały i z wiekiem powstają choroby mające swój początek nie w ranach na ciele, ale w psychice, to ona po wojnie tworzyła liczne, wcześniej nie obserwowane zjawiska chorobowe, które w zasadzie wcześniej zaobserwowano dopiero podczas pierwszej wojny światowej, ale poza obserwacją zjawisk tych nikt nie badał, nie zgłębiał, nie próbował leczyć. Dopiero po drugiej wojnie światowej jako pierwsi zauważyli je Amerykanie, zaczęli je badać, powołali specjalne placówki, a w ślad za nimi poszła najbardziej znękana tą wojną Europa, w której nie tylko ranni i okaleczeni wymagali pomocy, ale ci psychicznie nią zarażeni, nie mogący sobie poradzić nie tyle ze straszliwymi przeżyciami, co autentycznymi dolegliwościami narastającymi z roku na rok, nasilającymi się z wiekiem.

            Należy pamiętać o tym, że i te dzieci narodzone w dniach Powstania też przejmowały od swych matek objawy lęku, który im towarzyszył do momentu porodu i niestety po nim, bo niebezpieczeństwo nie mijało, nad głowami latały samoloty, spadały pociski, rozrywały się granaty. To była codzienność, te dzieci nie widziały walk, odbierały je poprzez organizm matki a później już nieświadomie wsłuchując się w odgłosy towarzyszące ich codziennemu życiu. Ich aparat słuchowy rejestrował niepokojące hałasy, które wgrywały się w ich mózg, co później już w świadomym życiu objawiało się nagłą reakcją na bodziec, czasem nieuchwytny dla otoczenia.

            Zadałem sobie trud ustalenia, jak my jako "Dzieci Powstania" jesteśmy postrzegani w społeczeństwie? I tu okazuje się, że bardzo różnie, od aplauzu i entuzjazmu, że jesteśmy i istniejemy, do wręcz wrogiej postawy. Z czego się biorą owe różnice w patrzeniu na nas? Przede wszystkim z faktu związania ze stolicą, czasem dłuższego niż bohaterowie minionego okresu. Jedno jest pewne, że dobrze postrzegane są "Dzieci Powstania" przyszłe na świat w rodzinach samych powstańców, to niemal "kombatanci" tamtych trudnych chwil. Inny jest natomiast stosunek, również środowisk AK-owskich, a więc powstańczych, do dzieci urzędników przedwrześniowej Polski, w tym Państwa Podziemnego. Ćwiczę to na sobie od bardzo dawnych lat, kiedy nie byłem jeszcze zrzeszony w Stowarzyszeniu Dzieci Powstania 1944. Z racji koligacji rodzinnych, powiązań z Warszawą ze strony ojca od walk w Olszynce Grochowskiej (pradziad odznaczony Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari), a ojciec delegat do Ligi Narodów w Genewie, od okupacji i powstania członek Delegatury Rządu na Kraj (tutaj nie na obczyźnie). Natomiast ze strony matki moje parantele sięgają epoki saskiej, bo jej w prostej linii kolejni pradziadowie byli aptekarzami królewskimi, pierwszy Augusta III, drugi Stanisława Augusta.

            I tutaj zaczynają się przysłowiowe schody, historia nas nie łączy, a nagle dzieli. Pojawienie się cudzoziemców, z których Polska międzywojenna była dumna, wyraźnie odrzucają współcześni kreatorzy polskiej historii, diametralnie się różniący od przedwojennych. Dawne pokolenia nie krzywiły się, że Mikołaj Rej był kalwinem i uważały go za ojca narodu oraz języka, nie odrzucając z uwagi na wiarę. Podobny przykład stanowi Samuel Bogumił Linde (luteranin, czyli ewangelik augsburski), twórca słownika języka polskiego – urodzony w Toruniu (Regencja Wschodnio-Pruska), a jednak szwedzkiego pochodzenia. Zaczynamy mieć problem z licznymi dowódcami polskimi, których współcześni historycy wkładają w cudzysłów jak: Romuald Traugutt, Niemiec w służbie cara, oficer wojsk rosyjskich, który został dyktatorem powstania styczniowego 1863 i poniósł męczeńską śmierć na stokach warszawskiej Cytadeli. Nazwisk cudzoziemskich, utrwalonych na kartach historii tego powstania są setki w skali nie tylko Warszawy, ale i kraju. Obok nazwisk niemieckich jak: Edward Jürgens, Jan Bevensee, są francuskie: Franciszek Longchamps de Bérier; również i włoskie: Francesco Nullo czy Michał Elviro Andriolli, co już świadczy o polonizacji tych rodzin i przywiązaniu do nowej ojczyzny, porzuceniu bezpowrotnie starej związanej z miejscem urodzenia. Generałowie późniejszych czasów: Juliusz Rómmel (w dodatku baron), Władysław Anders (dokonał konwersji na katolicyzm pod wpływem 2 żony, która sama początkowo była prawosławna jako córka popa), Franciszek Kleeberg, Wiktor Thommée. Te przykłady można mnożyć. Czy mamy te postacie wyrzucić z kart historii, bo jak sugerują niektórzy, to nie Polacy: Polak to katolik, a jak nie katolik, to Niemiec albo Żyd. To twierdzenie  dawno już straciło na aktualności... 

 

            Dłubanie w przeszłości, przesiewanie jej przez pryzmat narodowościowy prowadzi nas na peryferie tolerancji, bo przecież i nasi rdzennie polscy bohaterowie, mogliby być odrzuceni przez inne narody, inne nacje. Protestancka Ameryka mogłaby się wyrzec Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego, katolików. Chociaż warto to zauważyć, że poglądy samego Kościuszki na kościół i religię, były bliskie poglądom kulturalnego oświeconego Zachodu, dalekie od dewocji, bliskie protestantyzmowi. Okazuje się, że wcale nie znamy swoich bohaterów i wszystkiego o nich nie wiemy!

         

            Stowarzyszenie Dzieci Postania 1944 stara się namawiać do pisania  pamiętników, również tych, którzy nie mogą pamiętać Powstania, bo gdy się urodzili ono już trwało. Obok nas jest jeszcze jedna organizacja, bardziej liczna od naszej, a mianowicie Dzieci Wojny, która w jakimś sensie i nas bierze pod swoje skrzydła, chociaż występujemy oddzielnie, bo Powstanie jakby na nie nie patrzeć, było jednym z ważnych elementów II wojny światowej, choć wbrew pozorom wcale nie zwycięskim. Spojrzenie na Powstanie Warszawskie, tych urodzonych podczas jego trwania (do których i ja należę), jest spojrzeniem nie naszym, osobistym, raczej naszych rodziców lub opiekunów. Różna jest więc ocena tych przeżyć, ale pewne jest, że daje ona świadectwo tragicznej przeszłości, która łączy wszystkich wspominających tamte tragiczne lata, zarówno tych z luksusowych warszawskich kamienic, z tymi z suteryn i piwnic, nie tylko jako wojennych schronów, a nawet warszawskiego getta. Wszyscy bezsprzecznie otarli się o śmierć, ale też o tragizm tamtych skomplikowanych dni, kiedy o życiu czy śmierci decydowały sekundy, nawet nie minuty. Niektórzy zostali sierotami, czasem inwalidami, co później zaważyło na ich dalszym dorosłym już życiu. Mnie osobiście dziwi wplatanie bardzo współczesnych wątków, co moim zdaniem zubaża i zafałszowuje zapis przeszłości. Wtykanie postaci, które nie miały żadnego wpływu na tamte wydarzenia, tym tekstom nie dodaje wiarygodności, wprost przeciwnie dezorganizuje przeszłość i nijak się ma do wydarzeń z okresu dzieciństwa, była przecież nieprzewidywalna…

           

            Piszmy bez względu na wszystko, na to jak jesteśmy postrzegani, jedno jest pewne, że zarówno powstańcy, jak i my starzejemy się. Jednych i drugich ubywa, pewne jest też, że jedni i drudzy żyliśmy i żyjemy obok siebie, nie ma co się boczyć na siebie. Ważne jest, żeby nas współczesne społeczeństwo dostrzegło, a rządzący zmienili wobec nas swoją postawę, zrozumieli, że jesteśmy grupą, której pod koniec jej życia trzeba pomóc w imię ludzkiego odruchu, również jako nosicielom historii, jaką nie wszystkim dane było przeżyć! A zarówno, po jednej jak i po drugiej stronie, są tacy, którzy zdążyli doznać represji nie tylko w obozach hitlerowskich, jak choćby Dulag 121 w Pruszkowie (zdumiewające nie wpisany na listę obozów), ale również w powojennej Polsce, maltretowani w kopalniach i kamieniołomach, w miejscach kaźni dla więźniów politycznych samej tylko stolicy, ale i kraju. Pamiętajmy, o bezpośrednich uczestnikach powstania, a także i tych, których jedynym atutem jest przeżycie tego exodusu, tak naprawdę nie jest już nas wielu….       

T. Wł. Świątek

* * * 

Wspomnienie o niepokalance s. Wandzie Garczyńskiej (1891-1954) i jej roli w szkoleniu młodzieży polskiej w duchu patriotyzmu i otwartości na świat w 21 wieku

Andrzej Targowski

Siostra Wanda – ratująca życie wielu osobom, w tym mnie i Mamie

Piszę to wspomnienie o s. Wandzie Garczyńskiej w 2016 roku, 75 lat po tym, kiedy pierwszy raz ( 1942 r., a może wcześniej) zetknąłem się z nią w przedszkolu przy ul. Kazimierzowskiej 59 w Warszawie. Później opiekowała się mną w czasie Powstania Warszawskiego. Od 23 sierpnia 1944 r. schroniliśmy się razem najpierw w prywatnym mieszkaniu, a potem w ochronce dla dziewcząt sióstr szarytek, dokąd przenieśli nas Niemcy. Wreszcie, 1 września wyjechaliśmy do Szymanowa w ciężarówce (wraz z szoferem i eskortującym żołnierzem z karabinem w szoferce) przydzielonej przez…Niemców. Przede wszystkim nigdy nie zapomnę tego, że s. Wanda uratowała życie mojej Mamie Halinie Targowskiej (z d. Krzyżańskiej 1907-1975), gdy przynieśliśmy ją ciężko ranną do punktu Czerwonego Krzyża, czyli do szpitalika w Zgromadzeniu Sióstr Niepokalanek (przy ul. Kazimierzowskiej 59). Siostra Wanda od razu zadecydowała o przetransportowaniu Mamy do szpitala przy ul. Chocimskiej, inaczej Mama by nie przeżyła. Ja sam byłem lekko ranny i dotarłem tam wraz z Mamą, trzymając się jej noszy. Ów transport wymagał bohaterstwa od ludzi, którzy nieśli nosze z Mamą, ponieważ naprzeciwko znajdowała się niemiecka Szkoła SS, z której gmachu strzelano do każdego, kto był na ulicy[1]. Musieliśmy iść przez dziury w domach. Tym wszystkim kierowała s. Wanda, odpowiedzialna i skuteczna. Nie mówiąc o tym, że wysłała zaufanego mężczyznę po Jędrusia, czyli mnie (7-latka), ponieważ obawiała się o mój samotny los w szpitalu. I miała dobre przeczucie, ponieważ po szybkim przeniesieniu zdrowszych chorych na Okęcie Niemcy zabili wszystkich pozostałych.

Wspominam o tych osobistych zdarzeniach, ponieważ jestem chyba jednym z, niewielu, którzy jeszcze żyją i pamiętają s. Wandę.  Wraz z moją Mamą zawdzięczamy jej to, że przeżyliśmy Powstanie Warszawskie.  Dlatego, gdy znacznie młodsza s. Macieja poprosiła mnie o napisanie tego wspomnienia, robię to z wielką radością, że będę mógł napisać tyle dobrego o cichej bohaterce nie tylko powstania warszawskiego i całej okupacji niemieckiej, ale zwykłego, codziennego życia.

W przedszkolu opiekowała się mną nie sama s. Wanda, a głównie s. Józefata, a także s. Maria Ena i s. Deodata (również w Szymanowie, po wyjściu z Warszawy), a w czasie powstania trzymałem się habitu s. Bernardy, zwłaszcza, gdy leżeliśmy plackiem na podłodze, (aby nie było nas widać w oknach) w gmachu ochronki dla dziewcząt przy ul. Rakowieckiej (obok dzisiejszej ambasady Holandii), podczas gdy Niemcy rozstrzeliwali Polaków na dziedzińcu szkoły im. T. Rejtana, w której 10 lat później zdałem maturę.

Cudownie ocaleni z egzekucji

Skoro piszę o roli sióstr niepokalanek w czasie wojny, muszę stwierdzić, że cudem wyszliśmy z egzekucji żywi. Bo jak inaczej nazwać sytuację, kiedy Mama zostaje przeszyta serią z ręcznego karabinu maszynowego (14 ran od kul i odłamków) i traci przytomność, a ja znajduję się pod trupem mojej niani. Raptem ktoś z rozstrzeliwanych woła do Niemców mówiących po rosyjsku (z RONA[2]), że tu są ruski ludi. Ci wstrzymują strzelanie do nas, skupionych w wąskim korytarzu i każą mówiącym po rosyjsku wystąpić.  Żywi wychodzą do poprzecznego korytarza (z ulicy pod domem wiodącym na podwórze). Mamie ukazuje się Matka Boska, odzyskuje przytomność, wyciąga mnie spod trupa Gieni i ciągnie mnie przestrzelonymi rękami do poprzecznego korytarza z ulicy, gdzie usuwa się na ziemię, ale nie mdleje…Ci, którzy nie wyszli, zostali podlani benzyną i spaleni. Sierpień był upalny i Niemcy bali się epidemii z rozkładających się ciał zabitych. Gdyby nie ów cud i pomoc Mamy, spłonąłbym żywcem.

Kazimierzowska, róg Madalińskiego – tu miało miejsce rozstrzeliwanie mieszkańców domu przy ul. Kazimierzowskiej 51a i sąsiedniego, na ul. Madalińskiego, w stronę al. Niepodległości. Z tego domu wychodziły ataki powstańców z „Baszty” na Bastion Waffen-SS, mieszczący się w obrębie ulic Madalińskiego, Kazimierzowskiej i Narbutta. Tablica przypomina o rozstrzelaniu 30 osób w dniu 2 sierpnia 1944 r., z którego wyszliśmy cudownie ocaleni. W pierwszym tygodniu powstania obowiązywał rozkaz Himmlera rozstrzeliwania mężczyzn, kobiet i dzieci. 

Potem Erich von dem Bach Zelewski (dowódca wojsk niemieckich) anulował ten rozkaz w odniesieniu do kobiet i dzieci.  Z naszego punktu widzenia rozkaz ten został wydany za późno.

Siostra Wanda w konspiracji antyniemieckiej

Natomiast s. Wandę zazwyczaj widywałem, jak rozmawiała z moją Mamą, (która pracowała w RGO[3] organizacji pomagającej w wyżywieniu licznych mieszkańców Klasztoru) na uboczu albo z ks. Tomaszem Rostworowskim (1904-1974). Oczami dziecka widzę nawet jak Ksiądz schodzi do piwnicy, gdzie zapewne bezpieczniej kontaktował się z osobami z konspiracji. Powiem więcej s. Wanda i Mama przyjaźniły się, być może znały się z Kijowa, a w każdym razie przebywały w tym mieście w tym samym czasie (1914-1918), kiedy s. Wanda pracowała, jako pielęgniarka w szpitalu wojskowym a Halina Targowska (z d. Krzyżańska) przebywała na stancji i chodziła do szkoły w Kijowie a w 1920 r. wyjechała z Kijowa do Warszawy ostatnim pociągiem z polskim wojskiem pod opieką swego wuja płk. Stanisława Suchowieckiego.

Pobyt s. Wandy Gorczyńskiej i Haliny Krzyżańskiej w Kijowie miał wielki wpływ na ich postawy w czasie okupacji niemieckiej i w PRL, ponieważ Kijów lat 1905 – 1918 był jednym z najaktywniejszych centrów polskiego życia kulturalnego. Po kilkudziesięciu latach zastoju, społeczność polska z ogromną energią przystąpiła tam do zakładania kolejnych stowarzyszeń, towarzystw, bibliotek, drukarni i teatrów. W tętniącej życiem i dynamicznie rozwijającej się aglomeracji polskie instytucje znaleźć można było niemal wszędzie, także w najbardziej reprezentatywnych częściach miasta. W tym samym czasie przebywał w tym mieście dr Janusz Korczak, który mieszkał tam w latach 1914-1918. Pracował jako lekarz w przytułku dla dzieci pod Kijowem oraz w domu wychowawczym dla polskich dzieci. Był znaną postacią i autorem humanistycznych metod wychowywania dzieci i młodzieży. Zapewne młodziutka wówczas sanitariuszka Wanda zetknęła się z nim, bowiem oboje pracowali wtedy w służbie zdrowia. Humanizm dr. Korczaka potem przekazywała na dzieci pod Jej opieką w przedszkolu i szkole przy ul. Kazimierzowskiej.

Natomiast w 1917 r. obie młode panny przeżyły w Kijowie Rewolucję Bolszewicką, szalenie krwawą za sprawą m.in. Polaka Feliksa Dzierżyńskiego szefa Czeki[4], który odwiedził to miasto swym pociągiem z żołnierzami, tzw. Czekistami i siał śmierć na ulicach tego miasta. Czeka rozpoczęła tzw. czerwony terror, co pozwoliło na stosowanie takich metod jak branie zakładników i zabijanie ich w masowych egzekucjach. Dzierżyński wydał osobisty rozkaz, aby do masowych egzekucji na kontrrewolucjonistach wykorzystywać karabiny maszynowe. W Kijowie żołnierze z Czeki przymocowywali do tułowia ofiary klatkę ze szczurami i ją podgrzewano, także rozjuszone zwierzęta wgryzały się w jelita, szukając drogi ucieczki. Mama opowiadała mi jak widziała na ulicy jak Czekiści przymocowali mężczyznę do drzewa przy pomocy jego kiszek. Ulubioną zimową torturą Czekistów było oblewanie wodą nagich ofiar dopóty, dopóki nie zamieniły się one w żywe lodowe posągi. Wielu funkcjonariuszy Czeki preferowało tortury psychologiczne. Jeden z nich kazał prowadzić ofiary rzekomo na egzekucję, po czym strzelano do nich ślepymi nabojami. Inny kazał grzebać ofiary żywcem albo wkładać do trumny z cudzymi zwłokami. Niektórzy zmuszali do patrzenia, jak się torturuje, gwałci lub zabija bliskie ofiarom osoby.

Obie panny Wanda i Halina musiały wykazać wiele zręczności i twardości charakteru, aby przeżyć nie tylko terror Rewolucji Bolszewickiej w Kijowie, ale także różnego rodzaju niepokoje związane z formowaniem się w tym mieści licznych przejściowych władz ukraińskich, które nie były życzliwe Polakom[5].  Te zalety charakteru zostały potem wykorzystane pod czas okupacji niemieckiej i PRL.

W czasie okupacji obie działały w komórce Organizacji Wojskowej (OW[6], potem ZWZ/AK), której szefem albo łącznikiem był ks. Rostworowski (ps. „Ksiądz Marek” lub „Ojciec Tomasz”). Mama miała ps. „Paznokciowa” od dobrze utrzymanych paznokci albo „Juńczyk” (od herbu).

Ksiądz Rostworowski od 1940 r., przez 2 lata, pełnił funkcję ekonoma w domu zgromadzenia przy ul. Rakowieckiej, o 10 minut drogi od ul. Kazimierzowskiej 59, w stronę parafii i kaplicy św. Andrzeja Boboli, a więc był bardzo blisko. W tym czasie zaczął również wspomagać działalność konspiracyjną, zwłaszcza tą, w którą włączeni byli harcerze. Był zaangażowany w niesienie pomocy Żydom, a przecież siostry niepokalanki przechowywały kilkanaście żydowskich dziewcząt przy ul. Kazimierzowskiej. Siostra Wanda musiała radzić się i szukać współpracy u Ojca Tomasza w tej szalenie ryzykownej działalności.

W samym centrum Bastionu Oddziałów Waffen-SS

 

Bastion oddziałów Waffen-SS Narbutta Kaserne przy ul. Kazimierzowskiej 60 (róg z ul. Narbutta) naprzeciw klasztoru sióstr niepokalanek przy ul. Kazimierzowskiej 59. W dniu 1 sierpnia 1944 r. w ataku na ten niemiecki obiekt od południa ul. Kazimierzowskiej (a dokładnie z kamienicy, gdzie mieszkałem, stojącej na rogu Kazimierzowskiej i Madalińskiego) zginęło 38 powstańców z „Baszty”.

Bastion oddziałów Waffen-SS Staufer Kaserne, przy ul. Rakowieckiej 4, u wylotu ul. Kazimierzowskiej, kilkaset metrów od budynku klasztoru. W tym niemieckim obiekcie systematycznie rozstrzeliwano mężczyzn z okolic Mokotowa. Bastion był celem do zdobycia przez powstańców z „Baszty”.  Był to obiekt wybudowany tuż przed wojną dla Głównego Sztabu Wojska Polskiego. Obecnie mieści się tam Sztab Główny WP.

Wspomniana komórka OW/ZWZ/AK w klasztorze przy ul. Kazimierzowskiej 59 znajdowała się w szalenie newralgicznym punkcie Warszawy. Wszakże vis-à-vis klasztoru stał olbrzymi budynek szkoły niemieckiej SS (na rogu z ul. Narbutta), a od niego na południe, czyli od ul. Madalińskiego (grodzącej boisko tej szkoły), działało Zgrupowanie Powstańcze AK „Baszta”. Następna (po ul. Narbutta) przecznica to ul. Rakowiecka, a omal u wylotu ul. Kazimierzowskiej na ul. Rakowiecką 4 znajdował się SS-Staufer Kaserne (gdzie stacjonowali SS-mani, którzy pacyfikowali okolice Mokotowa i walczyli z powstańcami ze Zgrupowania „Baszta”) z koszarami wojskowymi ciągnącymi się aż do ul. Puławskiej. Stąd był jeden przystanek tramwajowy do osławionej siedziby Gestapo przy ul. Szucha.  Zaś od Kazimierzowskiej na Rakowieckiej w lewo było (i jest nadal) słynne więzienie mokotowskie. Obecnie w tych samych pomieszczeniach, gdzie mieścił się Bastion oddziałów Waffen-SS Wehrmachtu, znajduje się Główny Sztab Wojska Polskiego.
 

Trzeba tu przypomnieć, że oddziały Waffen-SS (z niem. Zbrojne SS) były zbrojnymi oddziałami niemieckiej nazistowskiej formacji paramilitarnej Schutzstaffel (z niem. eskadra ochronna), znanej również pod skrótem SS. Gwałtowny rozwój jednostek Waffen-SS nastąpił po 20 lipca 1944, kiedy to Heinrich Himmler objął stanowisko szefa Ersatzheer (służb mobilizacyjnych i szkoleniowych). Wtedy nowe dywizje pancerne i zmotoryzowane były tworzone wyłącznie w ramach Waffen-SS. Wśród niemieckich oddziałów pacyfikujących Powstanie Warszawskie szczególną „chwałą” okryła się jednostka dowodzona przez SS-Oberführera Oskara Dirlewangera. Jego Pułk Specjalny SS „Dirlewanger” stał się symbolem niemieckich zbrodni dokonanych na ludności cywilnej i powstańcach w Warszawie. Dirlewangerowcy mieli swój wielki udział w przeprowadzanych przez Niemców egzekucjach i gwałtach na ludności cywilnej i powstańcach. Już w dniu przybycia do Warszawy I batalion brał udział w mordach na Woli. 5 Sierpnia 1944 r. znany jest pod nazwą „czarnej soboty”. Tego dnia siepacze Dirlewangera zamordowali kilkanaście tysięcy warszawiaków[7]. Kultywujący pruską tradycję oficerowie Wehrmachtu żywili szczerą pogardę do swoich odpowiedników z Waffen-SS, gdyż zgodnie z prawdą twierdzili, że kariera kadry Waffen-SS zależała od ich „zapału ideologicznego”, a nie od ich zdolności dowodzenia na polu bitwy. Dowódca niemieckich oddziałów pacyfikujących Powstanie Warszawskie Obergruppenführer Erich von dem Bach-Zelewski nazwał ludzi Dirlewangera „gromadą świń, a nie żołnierzami”. Otóż Klasztor Sióstr Niepokalanek znajdował się między dwoma bastionami zgrupowań tego typu niemieckich zbrodniarzy.

Komórka OW/ZWZ/AK u sióstr niepokalanek spełniała bardzo ważną rolę w obserwowaniu zachowania i analizowania Niemieckich oddziałów Waffen-SS i wynikających z nich konsekwencji. Podziemie urządzało zamachy na Niemców na ul. Kazimierzowskiej i na ul. Rakowieckiej. Jednego z nich dokonał Jan Czyżewski, który potem skrył się w naszym mieszkaniu w alkowie za szafą.  Nie znaleźli go Niemcy przeszukujący dom po domu, mieszkanie po mieszkaniu. Zapewne przeszukiwali i klasztor, gdzie ukrywały się, żydowskie dziewczynki, dobrze schowane (m.in. pod ołtarzem). Na szczęście Niemcy szukali mężczyzny i to w mokrym płaszczu, ponieważ w czasie zamachu padał deszcz. Nie zwrócili uwagi na dwóch żydowskich lekarzy przechowywanych w naszym mieszkaniu, którzy grali w karty, ponieważ ci mieli suche okrycia.  Natomiast zainteresowali się moim karabinem, ale gdy stwierdzili, że to tylko zabawka, uśmiechnęli się i wyszli. Zapewne śp. s. Krzysztofa pamiętała to zdarzenie, ponieważ była furtianką i odpowiadała za wpuszczanie gości do klasztoru przy ul. Kazimierzowskiej.  Być może Jan Czyżewski wyszedł z Klasztoru, aby dokonać owego zamachu po pewnym czasie obserwacji ulicy.

 Czasy PRL nie pozwoliły na opracowanie historii działalności w konspiracji sióstr niepokalanek w oparciu o żyjących świadków, zwłaszcza, że w podziemiu unikano pisemnej dokumentacji. W tym okresie dyktatura zwalczała Kościół, a także mocno szykanowała członków AK. Na przykład moja Mama (inwalida wojenny z 85% utratą zdrowia na skutek ran odniesionych w powstaniu) za późne ujawnienie się otrzymywała rentę w wysokości 182 zł. Można było kupić za to niecałe 2 dolary na czarnym rynku. 

Siostra Wanda nie działała sama

Dziś, po 74 latach od zakończenia II wojny światowej trudno jest znaleźć żyjących świadków, a nas, ówczesne dzieci, trudno nazwać miarodajnymi świadkami. Szczęśliwie, dzięki wdzięczności uratowanych żydowskich uczennic w tym m.in. Jasi Kaniewskiej-Atkins (z którą utrzymuję kontakt w USA), s. Wanda została odznaczona pośmiertnie (1983 r.) medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Wprawdzie s. Wanda napisała sprawozdanie z działalności klasztoru przy ul. Kazimierzowskiej podczas okupacji niemieckiej, ale było to w czasach stalinowskich, więc nie mogła opowiedzieć wszystkiego, aby nie sprowadzić kolejnych kłopotów na Zgromadzenie Sióstr Niepokalanek i przyjaciół. 
  

Zresztą, co można powiedzieć więcej o wspaniałej postaci s. Wandy niż to, co zostało już napisane w książce Gdzie miłość dojrzewa do braterstwa (KZJ 1999) pióra s. Marii Eny oraz licznych wychowanków i znajomych s. Wandy. Trzeba zastanowić się nad szerszą rolą sióstr niepokalanek i innych zakonów w rozwijaniu szkolnictwa dla w duchu patriotyzmu wobec Polski – ojczyzny, która po pierwszym Rozbiorze Polski w 1772 r. wpadła w 217-letnią (1772-1989) szczelinę niewoli i likwidowania polskiego narodu.

Przecież s. Wanda nie działała w próżni. Mogła przechowywać żydowskie dziewczynki i wspierać polskie podziemie w czasie niemieckiej okupacji, dzięki niezawodnej współpracy innych sióstr, które narażały swe życie każdego dnia, a dwie z nich zostały zamordowane przez Niemców (s. Marta od Jezusa – Kazimiera Wołowska i s. Ewa od Opatrzności –Bogumiła Noiszewska zostały rozstrzelane 19 grudnia 1942 r. za niesienie pomocy Żydom, beatyfikowane przez Jana Pawła II 13 czerwca 1999 r.).

Rola sióstr niepokalanek w kształceniu mądrych i dobrych żon oraz matek w duchu patriotyzmu

Istnieje teza, że Polska przetrwała niewolę dzięki Kościołowi i matkom-Polkom. Kościół podtrzymywał na duchu Polaków, aby trwali i „wybijali się na niepodległość”, a matki przekazywały to zadanie swym dzieciom. W tę rolę wpisało się Zgromadzenie Sióstr Niepokalanek ze swą ponad 160+ letnią misją szkolenia mądrych i dobrych kobiet, przyszłych żon i matek. Można oszacować, że siostry niepokalanki wypuściły w świat około kilkadziesiąt tysięcy wyszkolonych kobiet, które miały/mają swoje dzieci, wnuki i prawnuki. Można też założyć, że każde z nich „wypija z mlekiem mądrej i dobrej matki” patriotyzm uwieńczony odzyskaniem niepodległości w 1918 i 1989 roku. Rola sióstr niepokalanek w tym procesie jest olbrzymia i nie ogranicza się tylko do wspanialej s. Wandy.

Nowe wyzwania kształcenia polskiej młodzieży w 21 wieku

Wbrew tezie ogłoszonej w pewnej książce, że nastąpił „koniec historii”, (co oznaczało porażkę komunizmu i powrót do ideałów Wielkiej Rewolucji Francuskiej) –nie zapanował oczekiwany pokój, a nastał Nowy Porządek Świata. Samuel Huntington już w 1996 r. ostrzegał, że weszliśmy w czas „Zderzenia Cywilizacji”. Moim zdaniem, jest to czas Wojny Cywilizacji, czyli Wojny Religii, bowiem islam zaatakował chrześcijaństwo.  Polskie szkoły znów stanęły przed zadaniem takiego szkolenia i kształcenia młodzieży, aby ta była zdolna obronić najważniejszą wartość „kochaj bliźniego, jak siebie samego”. Nie ogranicza się to dziś tylko do intelektualnych pojedynków. Wojna weszła w fazę zadawania śmierci i wzajemnego zniszczenia, w tym przy pomocy inwazji Europy przez ludzi z cywilizacji islamskiej.

Towarzyszy temu fala globalizacji, która przekształca cywilizację zachodnią w Globalną, gdzie chrześcijaństwo zostaje zastąpione „religią” biznesu. To, co jest dobre dla biznesu, jest też rzekomo dobre dla społeczeństwa? A czego pragnie biznes? Superkonsumeryzmu, bo ten rozwija bazę konsumentów i zysków. W ten sposób strategiczne zasoby szybciej się wyczerpują i cywilizacja, jaką znamy, chyli się do upadkowi. Przypomina o tym ostatnio sam papież Franciszek, kiedy nawołuje do lepszej kontroli klimatu, niszczonego przez naszą cywilizację, która zatruwa powietrze swymi trującymi i nagrzewającymi Ziemię gazami.

W tej sytuacji szkoły, w tym prowadzone przez siostry niepokalanki, powinny szkolić mądrych i dobrych liderów społeczeństw, w tym świetnie wykształcone kobiety, które powinny mądrze kierować swymi mężami i organizacjami, aby byli rozważniejsi w sprawowaniu funkcji, jakie pełnią w społeczeństwie. Mają ich wiele i nie wywiązują się ze swych zadań dobrze.  Dlaczego? Ponieważ w Zachodniej cywilizacji możemy zaobserwować swoisty paradoks, – gdy jesteśmy biedni, jesteśmy mądrzy, a gdy jesteśmy zamożniejsi, głupiejemy.  Mieszkając 40 lat na Zachodzie, widzę ten proces dość dobrze. W III RP sprawy nie mają się lepiej, mimo że w dobrobycie żyje mniejszość polskiego społeczeństwa.

Jako dydaktyk z długą praktyką w kraju o najdłuższym doświadczeniu demokracji i liberalnego kapitalizmu, jakim są Stany Zjednoczone, chciałbym zasugerować, że trzeba szkolić młodzież w duchu patriotyzmu, ale dalekiego od nacjonalizmu, nietolerancyjnego i szowinistycznego, sprzecznego z chrześcijaństwem. Polacy powinni być dumni z tradycji i dorobku kulturowego, w sztuce, nauce oraz technice. Powinni także zwalczać podziały społeczeństwa (od dawnych czasów: Polska dzielnicowa, liberum veto, zagraniczni królowie, Piłsudski versus Dmowski, Sikorski versus Rydz-Śmigły czy PO versus PiS). Należy szkolić młodzież w rozwiązywaniu konfliktów (wszelkiego rodzaju – w rodzinie, pracy, organizacjach czy polityce) i nie prowadzić gry na całkowite wyniszczenie oponenta. Wartościami najważniejszymi powinno być głoszenie prawdy i tolerancji, opartej na wiedzy, mądrości, dobroci, miłości i wartościach Chrześcijańskich.

Nowe cele i strategie kształcenia polskiej młodzieży

Siostry niepokalanki uczą młodzież, by była z nowoczesną wiedzą i mądrością dobra, tolerancyjna, miłosierna i mocna w dialogu oraz otwarta na świat, w którym Polska ma swe trwałe miejsce od 1050 lat, czyli od chrztu w 966 roku.

Należy odnotować fakt, że polski naród liczy wprawdzie 1050 lat, ale polskie społeczeństwo, w którym 100% jego członków ma równe prawa, ma zaledwie 50+ lat (1918-39 i 1989-2016). Zatem jest bardzo młode i niedoświadczone, musi się jeszcze wiele uczyć od społeczeństw bardziej doświadczonych w demokracji i liberalnym kapitalizmie, takich jak angielskie, francuskie, amerykańskie czy skandynawskie.

W obecnym kształceniu młodzieży nie trzeba zbytnio idealizować rozwiązań, jakie powinny funkcjonować w III RP, ponieważ Zachodnia cywilizacja, do której należymy, znajduje się w kryzysie, który dotyka także Polskę. Takie kraje, jak Portugalia, Italia, Grecja czy Hiszpania, bardziej rozwinięte od nas, znajdują się w kryzysie gospodarczym. Niemcy, Francja, Belgia i Szwecja borykają się z konfliktami etnicznymi wynikającymi z polityki wielokulturowej. Polska dopiero stara się dołączyć do grona tych państw po zacofaniu spowodowanym wojną i dyktaturą PRL, trwającym łącznie blisko 50 lat, straconym okresem. Musi to zabrać czas około dwóch pokoleń. Na razie, od 1989 r., upłynął czas jednego pokolenia.

W kształceniu młodzieży w polskiej tradycji warto zmniejszyć nacisk na rozpamiętywanie tragicznych wydarzeń historycznych i formułowanie niekończących się zarzutów wobec sąsiedzkich państw, a trzeba więcej mówić o czasach, kiedy polskie państwo odnosiło sukcesy. Jednym z nich był tzw. Polski Pokój[8], który trwał około 200 lat po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem oraz stan, kiedy Polskie państwo było największym terytorialnie państwem w Europie po bitwie pod Wiedniem w 1683 r. Tak jak obecnie III RP jest w najlepszym stanie państwa polskiego od 247 lat (1772-2016) a w każdym razie jest „Zieloną Wyspą” wśród europejskich państw, ponieważ polska gospodarka ma pozytywny wzrost gospodarczy w porównaniu do negatywnego wzrostu innych państw, zwłaszcza tych będących w strefie euro. Uczmy się na przykładach, dlaczego polskie państwo odnosiło sukcesy i w ich duchu uczmy polską młodzież. Oczywiście znajomość popełnianych błędów jest równie ważna, ale nie może być jedyną wiedzą na temat rodzimej tradycji.

Dobrym przykładem jest społeczeństwo japońskie, które mieszka na wyspach nawiedzanych licznymi trzęsieniami ziemi i nie narzeka na swój los. Po każdej katastrofie zbiera się do odrabiania strat i przeprojektowania swych instalacji i domów, aby przystosować się lepiej do kolejnych kataklizmów albo nie dopuścić do ich powtórzenia się. 

Należy być jednak świadomym, że „bez chrztu mogło nie być państwa polskiego ani Polaków, ani naszej wielkiej historii oraz kultury” – jak powiedział podczas mszy Wigilii Paschalnej 26 marca 2016 r. przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, metropolita poznański, abp Stanisław Gądecki.

To przecież Kościół – w tym papieże, tacy jak Jan Paweł II i Franciszek – pomimo napiętych stosunków i sporów panujących w świecie wnosili i wnoszą olbrzymi wkład w umacnianie harmonijnego i uniwersalnego życia narodów, w braterstwie ludów, opartym na poszanowaniu godności i praw człowieka (w tym prawa do życia) niezależnie od jego pochodzenia.

Powrót do normalności w tym pokiereszowanych naszym świecie możliwy jest tylko z powrotem to wartości chrześcijańskich. Niestety, kiedy zaprzeczamy istnieniu Boga w naszym życiu, zaprzeczamy naszemu człowieczeństwu. Sekularyzacja i usuwanie Boga z życia publicznego doprowadza do chaosu, znieczulicy, nienawiści, okrucieństwa i zmieniających się ciągle systemów wartości uzależnionych od tymczasowych prądów mody, pogoni za pieniądzem i politycznej walki o władze.

Niech tymi wartościami kieruje się polska młodzież kształcona przez siostry niepokalanki w 21 wieku.

Siostra Wanda, ta, która ratowała świat

Z tych ogólnych rozważań chciałbym wrócić do swych osobistych losów i przypomnieć, że s. Wanda uratowała życie kilkudziesięciu osobom, w tym mnie. Istnieje powiedzenie, że „ratując życie tylko jednej osobie, ratujesz świat”. Jak, wiele zatem „światów” uratowała s. Wanda?

W związku z tym wnioskuję do Prezydenta RP o przyznanie s. Wandzie pośmiertnie Orderu Orła Białego za bohaterskie ratowanie Polaków i Żydów w czasach niemieckiej okupacji (1939-1945).

 

Andrzej (Andrew) Targowski – „Jędruś”

Professor Emeritus, Western Michigan University (USA)

Absolwent Politechniki Warszawskiej (1961)

Honorowy Prezes Stowarzyszenia Dzieci Powstania ‘44

Informatyk, cywilizacjonista i filozof (autor 50 książek)

Szykanowany w PRL, od 1980 r. na prawie azylu mieszka w USA

---

[1] W pierwszym dniu powstania w ataku żołnierzy z Pułku AK „Baszta” w biały dzień na tę szkołę zginęli omal wszyscy w liczbie 39. 

[2] RONA (Ruskaja Oswoboditielnaja Narodnaja Armija) - Rosyjska Wyzwoleńcza Armia Ludowa pod dowództwem gen. Bronisława Kaminskiego (ojciec Polak, matka Niemka). W 1944 r. brała udział m.in. w tłumieniu powstania warszawskiego w rejonie Ochoty, gdzie popełniła liczne zbrodnie wojenne (mordy, gwałty, rabunki), lecz w walce w mieście spisała się bardzo słabo. Według szacunków, żołnierze brygady popełnili prawie 700 mordów, co stanowi ok. 1% ogółu zbrodni hitlerowskich podczas powstania. Kaminski uważał się za bezpośrednio podległego przywódcy SS Heinrichowi Himmlerowi i nie chciał stosować się do rozkazów generała SS Ericha von dem Bacha-Zelewskiego, dowódcy oddziałów niemieckich w Warszawie. Ten jednak doprowadził do sądu wojennego nad Kaminskim (za niesubordynację), który został natychmiast rozstrzelany. Później, przed Trybunałem Norymberskim, von dem Bach Zelewski przytaczał egzekucję Kamińskiego jako swą osobistą zasługę i gest protestu wobec Himmlera. Podczas podpisywania kapitulacji gen. Zelewski zwrócił się w łamanej polszczyźnie do gen. T. Komorowskiego, zapraszając go na kolację, ale ten odmówił. Gen. Zelewski miał wypytywać o wspólnych członków rodziny, ponieważ byli skoligaceni.

[3] RGO-Rada Gospodarcza i Opiekuńcza, będąca polską administracją publiczną w czasie okupacji niemieckiej. Zatrudniała ona około 15,000 pracowników na terenie Polski i zajmowała się sierocińcami, kuchniami dla ubogich, pomocą medyczną, zapomogami pieniężnymi, rozdawaniem odzieży, obuwia i żywności, rozlokowywaniem wysiedleńców, pomocą mieszkańcom Warszawy w czasie powstania i po wypędzeniu z miasta. Szefem RGO był hr. Adam Ronikier przy wsparciu abp. Adama Sapiehy. Centrala RGO mieściła się w Krakowie. 

[4] Czeka - Wszechrosyjska Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem, dała podstawy późniejszej NKWD i KGB oraz FSB.

[5] Miało to miejsce aż do momentu, kiedy nowo formująca Armia Ukraińska połączyła się z Wojskiem Polskim i zaatakowała Rosję w 1920 r., co niestety skończyło się porażką i możliwą utratą krótkiej niepodległości Polski, gdyby nie tzw. Cud nad Wisłą w dniach 13-25 sierpnia 1920 r., kiedy Czerwona Armia została pokonana. Kluczową rolę odegrał manewr Wojska Polskiego oskrzydlający Armię Czerwoną przeprowadzony przez Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, wyprowadzony znad Wieprza 16 sierpnia 1920 r., przy jednoczesnym związaniu głównych sił bolszewickich na przedpolach Warszawy.

[6] OW została współzałożona przez ppłk. Lubosława Krzeszowskiego (mojego ojca chrzestnego), późniejszego Szefa Sztabu Powstania AK w Wilnie w 1944 i przez mojego ojca Stanisława, który został zamordowany przez Niemców.

[7] W tym moich teściów Leona i Marię (z d. Ostrowska) Kowalczyków, rodzice Alicji Targowskiej.

[8] Taką nazwę stosuje zachodnia literatura historyczna, w Polsce mówi się o czasach Polski Jagiellonów albo o Złotym Wieku Polski. 

                                                                              

        * * *
Anna Świrszczyńska

7.02.1909—30.09.1984

Autor: Culture.pl

FacebookTwitter

Poetka nowatorka. Została pisarką już w latach trzydziestych, ale dopiero po sześćdziesiątce dokonała przełomu w poezji polskiej. Urodziła się 7 lutego 1909 roku w Warszawie, zmarła 30 września 1984 roku w Krakowie

Jej tomy - "Jestem baba" (1972) i "Budowałam barykadę" (1974) - stanowiły jednoosobową rewolucję. Ona pierwsza w poezji polskiej zaczęła o losie kobiety i jej uczuciach mówić własnym głosem kobiety. Tom "Jestem baba" był wstrząsem dla publiczności czytającej. Po latach nawet, bardziej niż polska publiczność przyzwyczajony do nowego języka kobiet, Czesław Miłosz w swojej książce o Świrszczyńskiej "Jakiego to gościa mieliśmy" przyznał się, że musiał pokonywać pewne męskie uprzedzenia, by dobrze zrozumieć feminizm Świrszczyńskiej. Uznał ją jednak, obok Mirona Białoszewskiego, za wielką odnowicielkę poetyckiej polszczyzny.

Trzydzieści lat zabrało jej stworzenie nowego języka do wyrażenia przeżyć powstania warszawskiego. Już w czasie okupacji czuła, że język jej przedwojennej poezji nie wystarcza na opisanie rzeczywistości, mimo że w czasie okupacji zdobyła nagrody na konspiracyjnych konkursach literackich, 1942 - za wiersz "Rok 1941" i 1943 - za dramat "Orfeusz". Potem poszukiwała nowej formy. W końcu ogołociła swój język ze wszystkich metafor i porównań, porzuciła formę groteski i stylizacje na staropolszczyznę. Skróciła zdania. Bez stworzenia języka kobiety nie stworzyłaby języka przeżycia powstania. Bez przeżycia powstania warszawskiego być może w ogóle nie szukałaby nowej formy. Posunęła się do takiej intensywności uczuć i takich opisów ciała, że często oskarżana była o ekshibicjonizm. Sama uważała, że posuwa się do jego granicy.

Wiersz Niech liczą trupy

Ci co wydali pierwszy rozkaz do walki
niech policzą teraz nasze trupy.

Niech pójdą przez ulice
których nie ma
przez miasto
którego nie ma
niech liczą przez tygodnie przez miesiące
niech liczą aż do śmierci
nasze trupy.

Pomoc dla dzieci powstania warszawskiego czyli nic się nie dzieje

Zgłaszają się do nas członkowie Stowarzyszenia pytając kiedy wreszcie państwo zajmie się pomocą i odszkodowaniami dla mających obecnie osiemdziesiąt lub więcej lat, naznaczonych traumą roku 1944 dzieci powstania. Najbardziej prawdopodobna odpowiedź brzmi: 

NIGDY

Na zbliżającym się walnym zebraniu Stowarzyszenia Zarząd Stowarzyszenia zamierza przedłożyć projekt listu do Zrzeszenia Prawników Polskich Oddział Warszawa, w którym prosimy o pomoc prawną Zrzeszenia.  

Poniżej dokumentujemy szereg dotychczasowych wysiłków w sprawie pomocy. 

Materiały z lat 2016 i 2017 dotyczące pomocy dla dzieci wojny:

Korespondencja p. Zbigniewa Głuchowskiego o pomocy dla dzieci Powstania

W okresie świątecznym z uwagą przeczytałem treść biuletynu, który dostarczyliście mi Państwo przed kilkoma dniami i chciałbym podzielić się z Państwem moimi refleksjami. Otóż Instytut Pamięci Narodowej uruchomił Centrum Informacji o Ofiarach II Wojny Światowej. Celem nowego Centrum jest kompleksowe udzielanie informacji, na podstawie zgromadzonego zasobu archiwalnego, o ofiarach represji niemieckich i sowieckich w okresie II wojny światowej i po jej zakończeniu (1939–1956)". Taką informację znalazłem w internecie. Nie wiem, jak obecnie wygląda ocena IPN przeżyć osób takich jak ja.

3 października powstanie warszawskie zakończyło się sromotną klęską. W odwecie Niemcy zrównali z ziemią stolicę, a mieszkańców poddali akcji wysiedleńczej.Matki i dzieci trafiały do obozu przejściowego w Pruszkowie.

Okupację i powstanie przeżyłem w centrum Warszawy /Nowogrodzka róg Bracka/. 1 września 1944 r. powinienem zasiąść w ławce szkolnej i jako siedmiolatek rozpocząć edukację. Niestety, moja edukacja polegała na siedzeniu w ciemnej przepełnionej ludźmi piwnicy i nauce rozróżniania odgłosów rozrywających się pocisków, bomb, granatników a zabawa polegała na zbieraniu między znajdującymi się na podwórku grobami gorących odłamków. Huk, dym, łzy, głód,brak wody, jęki rannych to była normalna dziecięca codzienność...

Potem kapitulacja, wypędzenie z domu, obóz, brak nadziei na przeżycie, zapędzenie do odkrytych wagonów i podróż z przekonaniem, że wiozą nas do Oświęcimia. Na szczęście pod Krakowem w Kozłowie otworzyli wagon a 

miejscowi Polacy wzięli nas do swoich domów. Rozpoczęła się tułaczka popowstaniowa i powojenna. Nigdy nie dano mi szansy powrotu do Warszawy.

Od lat poruszam w internecie sprawę represji warszawiaków z okresu powstania warszawskiego i po powstaniu oraz ich tułaczki po wypędzeniu z Warszawy.      Związek Kombatancki Dzieci Wojny w Łodzi przyjął mnie w poczet swoich członków i Komisja Historyczna Związku przyznała mi status "represjonowanego", ale Urząd ds. Kombatantów i Osob Represjonowanych ze względu na ocenę i stanowisko IPN uznał, że "...represje te nie były represjami..." 

/cytat dosłowny-dokument jest w moim posiadaniu, jest także w aktach sprawy znajdującej się w Urzędzie ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych/!  Kto był represjonowany w czasie II wojny, a kto nie - ocenia u nas IPN.

W Izraelu takiej oceny dokonuje "Foundation for the Benefit of Holocaust Victims in Israel". Z raportu, można się dowiedzieć, że w Izraelu ma żyć obecnie 193000 osób "Holocaust survivors" (ocalonych z Holocaustu).

Warto przytoczyć definicję osoby "Holocaust survivor" z opracowania fundacji z 2004 roku:

Jest to osoba, która żyła w jednym z krajów, który został podbity lub znalazł się pod bezpośrednim wpływem reżimu nazistowskiego [Nazi regime] w jakimkolwiek czasie pomiędzy 1933 i 1945 rokiem, wliczając w to osoby, które uciekły podczas nazistowskiego podboju [Nazi conquest]." 

,,DzieciTeheranu" chronione przez generała Władysława Andersa mają status''holocaust survivors,,!

Spójrzmy na własne podwórko, jaki jest stosunek naszych "polskich" władz do tych, co przeżyli wojnę.  Do dziś pamiętam,że władze PRL-u nie chciały uznać tragizmu przeżyć tych warszawiaków. I do końca życia nie zapomnę, że obecne władze odpowiedziały mi, że "represje te nie były represjami" /cytat dosłowny/, gdyż urzędnicy IPN-u taką wydali opinię o prześladowaniach warszawiaków! Wysłałem odwołanie, a oto odpowiedź: "Nawiązując do Pańskiego pisma, które wpłynęło do Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w dniu 10 czerwca 2014 roku drogą elektroniczną uprzejmie informujemy, że problematyka Pańskich uprawnień kombatanckich była kilkakrotnie przedmiotem postępowania administracyjnego, a także korespondencji ze strony Urzędu.Szef Urzędu decyzją z dnia 20 kwietnia 2005 roku, utrzymał w mocy decyzję z dnia 24 stycznia 2005 roku, o odmowie przyznania uprawnień kombatanckich na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r."

Może moje rozważania przydadzą się Państwu w pracach Stowarzszenia ?Z  Nowym Rokiem życzę wszystkiego najlepszego i nowego spojrzenia władz na sprawę represji warszawiaków!

Zbigniew Głuchowski

* * *

O wysyłce Biuletynu do członków Stowarzyszenia Dzieci Powstania 1944.

Większość biuletynów dociera do odbiorców pocztę mejlową. Niestety nie wszyscy członkowie dysponują skrzynkami e-mail. Do  nich chcielibyśmy przesyłać wersje biuletynów drukowane na papierze. Niestety na przeszkodzie stoją koszty barwnego druku dość obszernych naszych miesięczników. Radzimy sobie „jak możemy”, daleko nam jednakże do zlecania druku profesjonalnym punktom powielania i to w takiej ilości, która zabezpieczyłaby wszystkich członków „bez mejla”.

Dlatego w pierwszym rzędzie zobowiązaliśmy się do przesyłania wersji papierowej egzemplarzy, tzw. „autorskich”, do osób, których wspomnienia zamieszczone zostały w biuletynie. Kopie biuletynów o nr 41-45 zostały wysłane do autorów wspomnień. Powoli będziemy drukować i wysyłać wcześniejsze i aktualnie przygotowywane biuletyny.

Nie zapomnimy o nielicznych Dzieciach, które wyraziły listownie szczególnie gorącą prośbę o kopie biuletynów. Stopniowo będziemy im posyłać wybrane egzemplarze Biuletynu.

Informacja o akcji „Paczka dla Bohatera” w 2018 roku.

W grudniu 2018 roku nasze Stowarzyszenie wzięło udział w akcji "Paczka dla Bohatera". Inicjatywa tej akcji wyszła ze Szczecina, a głównym koordynatorem jest p. chorąży Tomasz Sawicki, prezes Stowarzyszenia „Paczka dla Bohatera”. Od 2017 r. jesteśmy z nim w kontakcie i właśnie jemu przekazujemy naszą listę chętnych na paczkę. 

Pan Tomasz współdziała z rzeszą wolontariuszy na obszarze całej Polski. To wolontariusze dostarczają paczki wg listy adresowej. Dzięki Stowarzyszeniu Paczka dla Bohatera kilka osób z naszego grona otrzymała artykuły żywnościowe i higieniczne. Wielkie serce i zaangażowanie p. Tomasza sprawia, że akcja przebiega bez kłopotów. Za bardzo nieliczne potknięcia, wynikłe nie z jego winy, dostaje on nieraz „nie za swoje”…

Nasze Stowarzyszenie corocznie na początku akcji ustala listę osób chętnych na paczkę. Ponieważ apel internetowy nie odniósł skutku pozostał kontakt telefoniczny. Na wykonane kilkadziesiąt telefonów (max 30) zgody uzyskaliśmy od kilku osób. Większość członków odmawia, z zażenowaniem stwierdza, że „daje sobie jakoś radę” korzystając z niewielkiej emerytury. Słyszeliśmy przez telefon obliczenia, jak to jest możliwe, i jak pomaga ogródek i zwierzątka…

Z tym większą satysfakcją odnaleźliśmy  tych członków, którzy czekają na pomoc. Lista 5 chętnych z r. 2017 powiększyła się w 2018 o jedną osobę. Za skuteczność dostarczenia paczki ręczył w mailu do nas p. Tomasz. Stowarzyszenie Dzieci Powstania 1944 zwraca się do wszystkich o pomoc w ustaleniu adresów tych Dzieci, które chciałyby otrzymać paczkę w przyszłym roku.

Wojciech Łukasik

Spis wspomnień Dzieci Powstania zamieszczonych w Biuletynie

Halina Kałdowska Biuletyn nr 12

Profesor Elżbieta Skotnicka-Iliasiewicz Biuletyn nr 14

Agnieszka Wróblewska Biuletyn nr 15

Jerzy Kraśniewski Biuletyn nr 16

Profesor Janusz Przemieniecki Biuletyn nr 18

Profesor Agnieszka Muszyńska Biuletyn nr 20 - 28

Profesor Elżbieta Skotnicka-Iliasiewicz Biuletyn nr 27

Mirosław Kukliński Biuletyn nr 28,29,30

Agnieszka Wróblewska Biuletyn nr 29

Wojciech Sobieszuk Biuletyn nr 30

Andrzej Bischoff Biuletyn nr 31

Profesor Stanisław Lewak Biuletyn nr 31

Jacek Krzemiński Biuletyn nr 32,33,34,35

Profesor Stanisław Lewak Biuletyn nr 33

Profesor Agnieszka Muszyńska Biuletyn nr 34

Danuta Charkiewicz Biuletyn nr 36

Aleksander Szczęsny Biuletyn nr 36

Józef Henryk Rudziński Biuletyn nr 37

Tadeusz Władysław Świątek (link) Biuletyn nr 37

Janina Tymkiewicz Biuletyn nr 38

Hanna Langner-Matuszczyk Biuletyn nr 39

Danuta Szarska Biuletyn nr 40

Halina Gniadek Biuletyn nr 41

Mirosław Grabowski Biuletyn nr 42, 43

Zbigniew Głuchowski nr 44

Hanna Światłowska-Hornziel nr 44
Hanna Szymanowska nr 45
Leszek Łukasik nr 45
Andrzej Gawryś nr 45
Janina Sienkiewicz Kozłowska nr 46
Barbara Anna Retke nr 46
Danuta Nelken nr 47 
Jerzy Nossarzewski nr 47
Jolanta Grottel nr 48
Andrzej Władysław Domańczak nr 48
Sławomir Kuczyński nr 49
Zdzisław Święcki nr 49
Elżbieta Chalimoniuk nr 50
Andrzej Komorowski nr 50
Janusz Feiner nr 51
Andrzej Komorowski nr 51

Janusz Feiner nr 52
Jacek Kruczkiewicz nr 52
Andrzej Targowski nr 53

Pożyteczne Linki:

Paczka dla Bohatera

Muzeum Powstania Warszawskiego

Linki do prac ś. p. Jana Sidorowicza: kliknij tutaj, tutaj i książka tutaj.

Rachunek Bankowy Stowarzyszenia na 17.07.2019 

Bank BGZ Paribas:  6355,61 PLN

70 dolarów kanadyjskich

100 dolarów kanadyjskich czek

200 dolarów amerykańskich