Biuletyn Nr 19, listopad 2016.

Sympozja, wystawy, spotkania: Co się dzieje w Muzeum Powstania Warszawskiego, w Warszawie, w Polsce i na świecie.

Baza Ofiar Cywilnych. Muzeum Powstania Warszawskiego prowadzi bazę ofiar cywilnych, link tutaj. Pomóż uzupełnić listę.

Dzieci '44 - teatr LUZ. Wiadomość od p. Joanny Woszczyńskiej:

Spektakl Dzieci Powstania ' 44 zagramy w Siedlcach 10 listopada 2016, w czwartek, o godz. 9:30, 11:30 oraz 19:00. 

Jeśli ktoś z Państwa ze Stowarzyszenia, miałby ochotę nas zobaczyć zawsze serdecznie zapraszamy.  Zarezerwujemy dobre miejsca :)  

Kontakt: Formacja  Tańca Nowoczesnego LUZ, Pułaskiego 7, 08-110 Siedlce, kom. 602 59 84 93 ftnluzsiedlce@mail.com 

Widziane z krzesła Honorowego Prezesa 

profesora Andrzeja Targowskiego

   Zapomniany Studencki Październik 1956 r.

Czy tylko Węgrzy mieli swe Powstanie w Październiku 1956 r.?  W październiku 2016 r. prezydent A. Duda udał się do Budapesztu, gdzie wziął udział w uroczystościach 60-rocznicy Powstania przeciwko sowieckiemu reżimowi. Natomiast nie słyszałem, aby tę rocznicę świętowano w Warszawie. Wprawdzie świętowano 60-rocznicę rozruchów pracowniczych (bo nie tylko robotniczych) w dniu 26 czerwca 1956 r. w Poznaniu. Ale rozruchy te zostały niestety stłumione i nie było po nich śladu w funkcjonowaniu stalinowskiego reżimu.

W wyniku śmierci Stalina (marzec 1953) i związanych z tym zmian w ZSRR, ujawnieniem tajnego referatu Chruszczowa wygłoszonego 25 lutego 1956 na XX Zjeździe KPZR, tajemniczej śmierci Bolesława Bieruta w Moskwie (marzec 1956), doszło do wspomnianych wydarzeń poznańskich (czerwiec 1956).

Mówiono wówczas zaczekajcie na październik, kiedy studenci w Warszawie zaczną rozrabiać wraz z rozpoczęciem nowego roku akademickiego. Liczono na studentów Uniwersytetu Warszawskiego, którzy będąc humanistami i kształconymi jeszcze przez przedwojennych profesorów wiedzieli na czym polega zło stalinowskiego reżimu. Jednak to nie oni a przyszli inżynierowie z Politechniki Warszawskiej wykazali się wielkim patriotyzmem i zastrajkowali w dniach 19-21 października (brałem w tym udział i straciłem potem stypendium).

Aula Politechniki Warszawskiej w której protestowaliśmy w 1956 r.

Skutki młodzieżowej rewolty. Wydarzenia studenckiego października związane były z odbywającymi się od 19 października obradami VIII Plenum Komitetu Centralnego PZPR. Dzień przed plenum do Warszawy przyleciał niespodziewanie Nikita Chruszczow. Realną stała się groźba interwencji Armii Czerwonej w Polsce, jej oddziały zaczęły przemieszczać się w kierunku stolicy pod pretekstem ćwiczeń. O dziwo, do zbrojnego oporu przygotowywały się polskie Wojska Wewnętrzne podlegające Komitetowi ds. Bezpieczeństwa Publicznego, w odróżnieniu od większości armii podległej Rokossowskiemu-MON. 21 października plenum zadecydowało o przywróceniu do władzy Władysława Gomułki i wybrano go na stanowisko I sekretarza KC PZPR. Wybór Gomułki oraz zapowiedzi reform zostały entuzjastycznie przyjęte przez wiele osób, czego świadectwem był liczny wiec na placu Defilad 24 października. (byłem na tym wiecu). Podczas przemówienia na wiecu Gomułka potępił wówczas stalinizm i zapowiedział reformy, mające na celu demokratyzację ustroju. Bezpośrednio po tych wydarzeniach z Polski wyjechał marszałek Konstanty Rokossowski - minister Obrony Narodowej (Polak z pochodzenia, świetny d-ca w czasie II WŚ, w czasie PW 44’ jego siostra była w Warszawie, a pomimo tego „zatrzymał” się nad Wisłą), oraz wielu innych oficerów radzieckich, służących w Siłach Zbrojnych PRL.

Po październiku 1956 rozpoczęła się w Polsce destalinizacja. Niestety odwilż trwała krótko. Gomułce nie starczyło odwagi i wyobraźni, by wprowadzić zapowiedziane reformy. Pierwszym sygnałem zmiany kursu politycznego była likwidacja tygodnika "Po prostu" w roku 1957. Nastąpił okres narastającej stagnacji, trwający do przejęcia władzy przez Edwarda Gierka w grudniu 1970 r.

Konkluzja.  W polskim Październiku wzięło udział wiele Dzieci Powstania 44”. Wszakże nasze SDP 44’ jest założone przez warszawskich inżynierów, wówczas studentów PW. Niestety liberalny W. Gomułka stał się wkrótce „policjantem”, który zatrzymał reformowanie reżimu. Natomiast węgierski policjant Janosz Kadar, stał się wkrótce liberałem i doprowadził do reżimu zwanego socjalizm z gulaszem.

Jest jednak nieoczekiwany wynik Października na Węgrzech i w Polsce, prawie nie komentowany w prasie i publikacjach historycznych. Ówczesny sowiecki ambasador na Węgrzech zwany „rzeźnikiem Budapesztu” (Węgrów zginęło wówczas około 2,500 i 200,000 wyemigrowało) - Jurij Andropow miał potem wyrzuty sumienia i jako I Sekretarz KPZR (umierający) spowodował dojście do władzy Michaiła Gorbaczowa, który doprowadził ZSRR do upadku w 1991 r. Tego oczekiwał od niego zawiedziony reżimem Andropow (m.in. b. szef KGB). Tym razem nie Węgrzy a Polacy przyczynili się do procesu upadania sowieckiego reżimu w Polskiej Rewolucji w 1989 r. Jak widać upadanie sowieckiego reżimu trwało aż albo „tylko” 35 lat.

Szkoda, że polityka historyczna w IV RP nie odnotowała Polskiego Października 1956 r. Co tylko potwierdza przysłowie, „cudze chwalicie swego nie znacie.”


                                                              Andrzej Targowski

Wiadomość z Kanady.

Wystawa w Hamilton, Ontario: Kanadyjscy piloci pomagający powstańczej Warszawie.

Od Redakcji:

Jest to dziewiętnasty, listopadowy numer naszego Biuletynu. Zapraszamy członków Stowarzyszenia do współuczestnictwa w redagowaniu Biuletynu. Zapraszamy do redagowania rubryk, nadsyłania notek, komentarzy. 

W załączniku do dzisiejszego mejla znajduje się deklaracja członkowska Stowarzyszenia. Prosimy o wypełnienie jej (jeśli jeszcze takiej deklaracji nie otrzymaliśmy) i odesłanie do Zarządu albo mejlowo albo pocztą. W przypadku użycia drogi mejlowej nie wymagamy własnoręcznego podpisu, natomiast w przypadku wysyłania pocztą prosimy o jego dokonanie. Przypominamy że składka członkowska jest dobrowolna.

Adres korespondencyjny Stowarzyszenia: Ul. Igańska 26 m. 38, 04-083 Warszawa.

Ważne:

 Zarząd Stowarzyszenia rozważa zorganizowanie na przełomie lat 2017/2018 sesji naukowej "Powojenne losy dzieci Powstania". 

1. Prosimy o opinie co do celowości zorganizowania takiej sesji.

2. Przedsięwzięcie takie nie uda się bez współuczestnictwa naszych członków. Apelujemy o zgłaszanie się wolontariuszy.

Powodzenie sesji zależy od nas samych. Potrzeba nam wspomnień dzieci Powstania. Pomoc wolontariuszy w pozyskiwaniu wspomnień to jedno, ale konieczne jest nasze osobiste zaangażowanie: Drodzy państwo - prosimy o spisanie swoich wspomnień, prosimy o kontakt ze Stowarzyszeniem, prosimy o rozpowszechnienie tego apelu.

Lada miesiąc nasz Biuletyn osiągnie dojrzałość  - w grudniu wyjdzie numer 20. Prosimy członków o popularyzowanie Biuletynu wśród przyjaciół - to łatwe - wystarczy przesłać link na przykład taki jak ten .